Johannes de Doper met Christuskind
Drogenaald prent, kleurendruk, 30 x 40 cm, november 2020
Na een voorbereidende schets met viltstift op de koperplaat, wordt de tekening in het metaal ingekerfd met etsnaalden en wiegijzer. Tenslotte zal de prent worden gedrukt op de etspers. Dit is mijn oorspronkelijke ambacht.
Op orthodoxe iconen wordt Johannes de Doper vaak afgebeeld met grote vleugels, zoals een engel. Dit type icoon staat bekend als “De engel van de woestijn”. Deze voorstellingen zijn gekend vanaf de dertiende eeuw.
In de woestijn leidde Johannes het leven van een engel op aarde, het leven van een hemelse mens. Hij verkondigde de komst van de Messias, Jezus Christus, waardoor hijzelf een bode van God werd zoals de engelen. Hij leefde een leven van kuisheid, onthouding en gebed, waarbij hij zich niet bekommerde om eigen materiële behoeften, maar met zijn aandacht stevig op het Rijk Gods gericht bleef. Zo verlangt ook het monastieke leven het leven van de engelen te benaderen. De Doper is de beschermheer van kloosters, kluizenaars en asceten. Om deze redenen is het gepast Johannes af te beelden met de symbolische geestelijke vleugels van een engel.
Vaak draagt hij ofwel een mandje met het pasgeboren Jezuskind, ofwel een offerschaal met zijn eigen hoofd.
Eerst tekende ik hem met het mandje met daarin het liggende Kind. Maar dat voelde voor mij niet als de voorstelling die nu helemaal beantwoordt aan mijn innerlijke nood. Ik heb nood aan het rechtopstaande Christuskind, ongeveer zoals wij het in de katholieke traditie kennen als het Kind Jezus van Praag.
Volgens de legende zou het Kind Jezus in de 16de eeuw aan een monnik in Spanje zijn verschenen, waarna deze een houten beeld van 47 cm hoog van het hemelse Kind vervaardigde. Het beeld zou in bezit zijn gekomen van Teresia van Avila, de stichteres van de Orde van de Ongeschoeide Karmel. In 1628 werd het geschonken aan het Praagse karmelietenklooster. Nadat een pater in 1637 nieuwe handjes maakte voor het beschadigde beeld, deden er zich vele wonderen voor.
Vanuit de innerlijke nood aan een beeltenis die “volledig” is, werk ik nu aan een prent waarin beide kerken samenkomen.
Het ruwe haren kleed dat hier in het metalen oppervlak ontstaat, is de realiteit van de pijn van de mensen.
De Engel van de Woestijn
