Aquarel 32 x 24 cm, 10-12 augustus 2022
Zo traag als ik schilderde, zo traag heb ik geschreven. Deze tekst is een verkenning van aandacht.
Vrede vind ik in deze kleine eeuwenoude beeltenis waarin ik mezelf herken. Ze is een grondgestalte van mezelf.
Vrede en verdieping ontdek ik door haar opnieuw vorm en gestalte te geven met aquarelverf op papier.
Zo getrouw mogelijk volg ik de vormen van de icoon, want wat ik in haar heb herkend wil ik niet achteloos missen … wat die herkenning precies is, weet ik immers niet.
De aandacht die ik aan dit werk schenk voegt mezelf tesamen.
Buiten onder de zomerhitte is het doodstil. Wanneer mijn aandacht verbonden raakt met deze gestalte, en daarmee ook dieper in mezelf wakker wordt, roept er buiten een duif.
Dit is de beweging van mijn aandacht terwijl ik schilder : tegelijkertijd dieper in mezelf gekeerd, én dieper in twee dingen buiten mezelf : mijn eigen schildering en de oude icoon in het boek. Deze drie gestalten gaan in elkaar over.
Het woord Grondgestalte heb ik verzonnen bij deze aquarel, nooit gehoord of gelezen. Toch blijkt het niet onbestaand als ik het opzoek. Voor mij verwoordt het vrede, diepte, tijdloze herkenning.
Af en toe laat ik dit werk rusten en ga iets anders doen, keer weer terug.
Dan vind ik mijn onafgewerkte beeltenis terug en dan word ik innerlijk teruggebracht tot aandacht voor en verbinding met deze grondgestalte – ik voel hoe ze in mezelf wezenlijker bestaat dan ooit op papier of hout.
Met welke gestalten kunnen mensen zich het diepst identificeren?
Al staat ze daar bewegingloos, ze is als een bron waaruit ik kan opstaan.
De eeuwenoude kleuren zijn net zo goed drager van betekenis en van beleving als haar kleine vastberaden handen. Het zachte omfloersende groen van de achtergrond, de rode nimbus waarvoor ik transparant kadmiumrood neem, haar karmelietbruine mantel, diep phtaloblauw onderkleed en witte crucifix, het oorspronkelijke gezichtje is nauwelijks te onderscheiden.
Dankzij het kruis kan zij zegenen. Het kruis plaatst haar ook op afstand.
✧
Zij staat afgebeeld op een 16de eeuwse Russische icoon en ze wordt beschreven als “kloostervrouw”.
Het opengeslagen boek op de foto’s is “Ikon, geloof in kunst. Ikonen uit De Wijenburgh” door auteur H.J. Roozemond-van Ginhoven, Uitgever De Wijenburgh, Echteld 1980.
